osmanlı dönemleri ne demek?
Osmanlı İmparatorluğu
Osmanlı İmparatorluğu, 1299'da Osman Gazi tarafından kurulan ve 1922'de saltanatın kaldırılması ile sona eren, tarih boyunca geniş topraklara yayılmış bir Türk-İslam imparatorluğudur. İmparatorluk, altı asırdan fazla bir süre boyunca varlığını sürdürmüş ve Doğu Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu'nun büyük bir bölümünü kontrol etmiştir.
Yükseliş Dönemi (1299-1600)
- Kuruluş: Osman Bey liderliğinde küçük bir beylik olarak başlamıştır.
- Fetihler: İstanbul'un Fethi (1453) ile bir imparatorluğa dönüşmüştür. Fatih Sultan Mehmet önemli rol oynamıştır.
- Kanuni Sultan Süleyman: İmparatorluğun altın çağı olarak kabul edilen bu dönemde, devletin sınırları genişlemiş, hukuk sistemi düzenlenmiş ve sanat, bilim gelişmiştir.
- Merkeziyetçi Yapı: Güçlü bir merkezi yönetim anlayışı benimsenmiştir.
Duraklama Dönemi (1600-1699)
- İç Sorunlar: Yeniçeri Ocağı'nın güçlenmesi, ekonomik sıkıntılar ve siyasi istikrarsızlıklar yaşanmıştır.
- Dış Savaşlar: Avrupa devletleri ile yapılan savaşlarda toprak kayıpları başlamıştır.
- Islahat Girişimleri: Köklü değişiklikler yerine, günü kurtarmaya yönelik ıslahatlar yapılmıştır.
Gerileme Dönemi (1699-1922)
- Toprak Kayıpları: Karadeniz kıyıları ve Balkanlar'da önemli toprak kayıpları yaşanmıştır.
- Milliyetçilik Akımları: İmparatorluk içindeki farklı milletler arasında milliyetçilik akımları güçlenmiştir.
- Ekonomik Bağımlılık: Avrupa devletlerine ekonomik bağımlılık artmıştır.
- Tanzimat ve Islahat Fermanları: Tanzimat Fermanı (1839) ve Islahat Fermanı (1856) ile modernleşme çabaları hız kazanmıştır.
- Dağılma: I. Dünya Savaşı'na katılım ve ardından gelen Kurtuluş Savaşı ile imparatorluk yıkılmıştır.
Yönetim ve Toplum
- Padişah: Devletin başı ve mutlak otorite sahibiydi.
- Divan-ı Hümayun: Devlet işlerinin görüşüldüğü ve karara bağlandığı en yüksek organdır.
- Vezir-i Azam: Padişahın vekili ve hükümetin başıydı.
- Millet Sistemi: Farklı din ve milletlerden insanların kendi iç işlerinde serbest olduğu bir sistemdi.
- Timar Sistemi: Toprak gelirlerinin askeri hizmet karşılığında dağıtıldığı bir sistemdi.
Kültür ve Sanat